در گذشته‌های دور مردم هر طور که شده برای خودشان با وسایل و ابزارهای بسیار ساده خانه می‌ساختند. آن‌ها با استفاده از سنگ، چوب و ابزارهای طبیعی دیگر به ساختن خانه برای خود میپرداختند. درست است که خانه‌های امروزی ترکیب پیچیده‌ای از سازه‌ها و فناوری مدرن هستند، اما هدف همه خانه‌ها یکی است؛ ایجاد فضای آرامش‌بخش.
امروزه افرادی که در جستجو برای خرید خانه هستند، فقط به داخل خانه توجه نمی‌کنند. آن‌ها چیزهای بیشتری را در نظر می‌گیرند. برای مثال اینکه این ساختمان چه تأثیراتی بر میزان مصرف برق و محیط‌زیست دارد.
با پیشرفت علم و تکنولوژی، شاهد طراحی و اجرای ساختمان‌هایی هستیم که تمام امکانات را برای ساکنین فراهم می‌کنند، مصرف انرژی را به حداقل می‌رسانند و دوستدار محیط‌زیست هستند. با آمدن گوشی‌های هوشمند آیا فکر می‌کردید که روزی برسد که در ساختمان‌های هوشمند نیز زندگی کنیم؟
ساختمان هوشمند چیست؟
یک ساختمان هوشمند همان‌طور که از نامش پیداست، ساختمانی است که واقعاً هوشمند است. در این نوع ساختمان ها با استفاده از فناوری، محیطی امن و آرام برای ساکنان به وجود می‌آید.
در ساختمان‌های هوشمند، ساکنین می‌توانند لوازم الکترونیکی منزل خود را از راه دور و نزدیک کنترل کنند.
در ساختمان‌های هوشمند از فناوری‌های زیادی بهره می‌برند و آن‌ها را به‌گونه‌ای طراحی و اجرا می‌کنند که اگر در آینده سیستم جدیدی به بازار آمد، بتوانند آن سیستم را هم با سیستم قبلی ترکیب کنند. فناوری‌های استفاده‌شده در ساختمان‌های هوشمند شامل اینترنت اشیا (IoT)، سیستم‌های مدیریت ساختمان، هوش مصنوعی (AI) و سیستم واقعیت افزوده است که در یک ساختمان هوشمند برای کنترل و بهینه‌سازی عملکرد ساختمان کاربرد دارند.
جهت آشنایی بیشتر با هوشمند سازی ساختمان میتوانید مقاله خانه هوشمند چیست؟ را نیز مطالعه کنید که مکمل این مقاله می باشد.
سیستم هوشمند ساختمان چیست؟
سیستم هوشمند ساختمان یا BMS، یک سیستم کاملاً جدید برای مدیریت ساختمان است. این سیستم با قابلیت کنترل تجهیزات مختلف در ساختمان، ایمنی، آسایش و آرامش را برای ساکنان ساختمان به ارمغان می‌آورد. در ساختمان هوشمند باید بین تمام تجهیزات و سیستم‌های ساختمان ارتباط برقرار باشد. ساکنان ساختمان‌های هوشمند، با استفاده از یک گوشی هوشمند می‌توانند تمام عملکردهای ساختمان و خانه ازجمله روشنایی، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، دزدگیر، تلویزیون و … را از راه دور کنترل کنند.
سیستم هوشمند ساختمان چه کاربردی دارد؟
ساختمان‌ها به‌وسیله نصب و استفاده از فناوری‌های پیشرفته و یکپارچه، هوشمند می‌شوند. سیستم هوشمند ساختمان در جهت اتوماسیون، یکپارچه‌سازی سیستم‌های مختلف ساختمان، بهینه‌سازی فضای ساختمان، نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و … کاربرد دارد. سیستم هوشمند ساختمان بیشتر در جهت بهینه‌سازی روشنایی، سیستم گرمایشی و سرمایشی و رفت‌وآمد کاربرد دارد. اطلاعاتی که ساختمان‌های هوشمند در اختیار ساکنین خود قرار می‌دهند، آن‌ها را در مدیریت هر چه بهتر ساختمان یاری می‌کند. در اینجا به تشریح هرکدام از کاربردهای سیستم هوشمند ساختمان می‌پردازیم.
اتوماسیون یا خودکار کردن عملکردها
وقتی سیستم‌ها و تجهیزات یک ساختمان با یکدیگر در ارتباط باشند و در جهت بهبود عملکرد یکدیگر کار کنند، آن ساختمان هوشمند می‌شود. اتصال فناوری‌های هوشمند مانند سنسورهای اینترنت اشیا (IoT) و سیستم‌های مدیریت ساختمان برای اتوماسیون فرآیندهای مختلف ازجمله گرمایش، سرمایش، تهویه، روشنایی و امنیت ضروری است.
یکپارچه‌سازی سیستم‌های مختلف ساختمان
وقتی سیستم‌های مختلف یک ساختمان یکپارچه باشند، هزینه‌های ساختمان کاهش یافته و در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی می‌شود. به‌عنوان‌مثال، در ساختمان‌های هوشمند هنگامی‌که سنسورهای افزایش دما فعال می‌شوند، سیستم گرمایشی خاموش می‌شود. یا مثلاً هنگامی‌که رفت‌وآمد در ساختمان کم باشد، سیستم دزدگیر فعال می‌شود.
بهینه‌سازی فضای ساختمان
در ساختمان‌های هوشمند امکانی وجود دارد که با استفاده از سنسور، فضاهای کم رفت‌وآمد و غیر محبوب ساختمان شناسایی‌شده و در آن مکان‌ها از سیستم‌های مختلف مانند روشنایی، گرمایش، تهویه و … به‌ندرت استفاده می‌شود.
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه
در ساختمان‌های هوشمند از هوش مصنوعی (AI) استفاده می‌شود. هوش مصنوعی سیستم‌ها و تجهیزاتی که نیاز به تعمیر دارند را مشخص می‌کند، الگوهای مصرف نادرست را شناسایی می‌کند و به ساکنان در جهت درست مصرف کردن انرژی هشدار می‌دهد. هوش مصنوعی تمام دفعات استفاده از یک سیستم را ثبت می‌کند و بنابراین افراد می‌توانند از سلامت سیستم‌های ساختمان باخبر شوند و درنهایت ساختمان را بهتر مدیریت کنند.
سیستم هوشمند ساختمان چه امکاناتی را فراهم می‌کند؟
در یک ساختمان هوشمند امکاناتی وجود دارد که افراد عادی از ارائه آن‌ها عاجز هستند. در اینجا به برخی از امکانات ساختمان‌های هوشمند اشاره می‌کنیم.
- در ساختمان‌های هوشمند، رفت‌وآمد افراد تحت کنترل قرار می‌گیرد تا از سرقت و ورود افراد ناشناس و غیرموجه به ساختمان جلوگیری شود.
- تجهیزات سرمایش و گرمایش سنسورهایی دارند که دمای محیط را با توجه به دمای هوا تغییر می‌دهد و آن را معتدل می‌کند.
- سیستم هوشمند ساختمان لوازم برقی منزل شما را هم کنترل می‌کند تا در صورت عدم استفاده از آن‌ها، انرژی هدر نرود.
- در ساختمان‌های هوشمند، درها، پنجره‌ها و پرده‌ها هم هوشمند هستند. مثلاً هنگامی‌که نور طبیعی زیاد باشد، پرده‌ها کنار می‌روند و لامپ‌های اضافی خاموش می‌شوند.
- آبیاری گیاهان هم در سیستم هوشمند ساختمان به‌طور خودکار انجام می‌شود.
فرآیند هوشمند سازی ساختمان چگونه انجام می‌شود؟
از ابتدای طراحی نقشه یک ساختمان، باید تصمیمات مبنی بر هوشمند سازی ساختمان گرفته شود. برای ساخت یک ساختمان هوشمند تجهیزاتی نیاز است که باید از ابتدای طراحی نقشه ساختمان در نظر گرفته شوند. سیستم هوشمند ساختمان یا BMS به اجزای مختلفی مانند سیستم کنترل مرکزی، خطوط ارتباطی، سنسورها، نرم‌افزار و … نیاز دارد که باید از ابتدای اجرای پروژه در زیرساخت ساختمان قرار بگیرند.
در گام اول باید تمام ابزارها و تجهیزات ارتباطی که برای داشتن یک سیستم هوشمند موردنیاز هستند، آماده کنید. سپس با یک شرکت که هوشمند سازی ساختمان را انجام می‌دهند به توافق برسید و درنهایت هم به یک گوشی هوشمند نیاز خواهید داشت که با خیال راحت در هر جای دنیا که باشید، از طریق نرم‌افزار بتوانید خانه خود را مدیریت کنید.
در یک ساختمان هوشمند تمام سیستم‌های اصلی مانند روشنایی، کنتورهای برق، کنتورهای آب، سیستم اعلام حریق و … با سیستم کنترل مرکزی، سنسورها و … پیوند داده می‌شوند.
مزایای سیستم هوشمند ساختمان چیست؟
سیستم هوشمند ساختمان اجزایی دارد که به‌طور پیوسته در حال جمع‌آوری اطلاعات در مورد تجهیزات مختلف ساختمان هستند. تجزیه‌وتحلیل این اطلاعات مزایای زیادی دارد که در اینجا برخی از آن‌ها را به اطلاع شما می‌رسانیم:
- افزایش بهره‌وری ساختمان: وقتی در یک فضا هوا خوب باشد، آرامش وجود داشته باشد، هیچ آلودگی اعم از آلودگی هوا و آلودگی صوتی وجود نداشته باشد و نور متعادل باشد، بهره‌وری ساختمان نیز افزایش خواهد یافت. سیستم هوشمند ساختمان همچنین با کاهش مصرف انرژی، از آسیب به محیط‌زیست هم جلوگیری می‌کند.
- کاهش مصرف انرژی: سنسورهای مبتنی بر هوش مصنوعی در ساختمان‌های هوشمند، از هدر رفتن انرژی جلوگیری می‌کنند و مصرف انرژی را کاهش می‌دهند.
- کاهش هزینه‌ها: همه ما می‌دانیم که هزینه‌های یک ساختمان چقدر می‌تواند زیاد باشد. وقتی یک ساختمان هوشمند نباشد و عملکرد خوبی نداشته باشد، ساکنین نیز متحمل هزینه‌های سنگین می‌شوند. سیستم هوشمند ساختمان با شناسایی الگوهای درست و هوشمندانه، در کاهش هزینه‌های ساختمان تأثیر زیادی دارد.
معایب سیستم هوشمند ساختمان چیست؟
علاوه بر مزایای ذکرشده، سیستم هوشمند ساختمان معایبی نیز دارد که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- هزینه هوشمند سازی ساختمان زیاد است. ساختمان‌های هوشمند تجهیزات و سیستم‌های زیادی نیاز دارند که بسیاری از آن‌ها وارداتی بوده و هزینه بسیار بالایی را در پی خواهند داشت.
- با هوشمند سازی ساختمان، عملاً همه کارها به‌صورت خودکار انجام می‌شود و ساکنین ساختمان‌ها کاری انجام نمی‌دهند. این موضوع باعث کم‌تحرکی در بین افراد شده و مشکلات زیادی را برای آن‌ها در پی خواهد داشت.
- سیستم هوشمند ساختمان بسیار پیچیده است. برای هوشمند سازی یک ساختمان تعداد زیادی سیم و کابل مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- با زیاد بودن تجهیزات زیرساختی در ساختمان‌های هوشمند، اگر یکی از این سیستم‌ها دچار مشکل و یا خرابی بشوند، تعمیر کردن آن‌ها بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود.
قیمت سیستم هوشمند ساختمان چقدر است؟
برای طراحی سیستم هوشمند ساختمان باید با افراد خبره در این حوزه مشورت کنید. شما میتوانید برای انجام این کار به شرکت‌های معتبر درزمینه هوشمند سازی ساختمان مراجعه کنید.
قیمت طراحی و اجرای سیستم هوشمند ساختمان به عوامل مختلفی ازجمله سن ساختمان، متراژ و … بستگی دارد. برای نصب این سیستم به تجهیزات زیادی نیاز است که البته برای کاهش هزینه میتوانید امکانات سیستم هوشمند را کاهش دهید. مثلاً از سیستم هوشمند ساختمان فقط برای کنترل روشنایی و یا مدیریت سیستم سرمایش و گرمایش استفاده کنید. در خرید و نصب سیستم هوشمند ساختمان، به این نکته توجه کنید که حتماً از ارائه‌دهنده خدمات درخواست گارانتی و خدمات پس از فروش کنید تا در صورت خرابی تجهیزات بتوانید بدون پرداخت هزینه اضافی، تجهیزات خود را تعمیر کنید.
چندی پیش در مقاله ای با عنوان هزینه هوشمندسازی ساختمان چقدر است؟ به مفصل در این مورد صحبت کرده ایم که توصیه میکنم حتماً آن را مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله با شما در مورد سیستم هوشمند ساختمان و ساختمان‌های هوشمند صحبت کردیم. ساختمان‌های هوشمند مزایای زیادی دارند که هم برای ساکنین و هم برای محیط‌زیست و منابع کشور حیاتی هستند. وجود سیستم هوشمند در ساختمان‌ها، ارزش ساختمان را بالا می‌برد و با امنیت و آرامشی که برای ساکنین ایجاد می‌کند، خریداران زیادی را به سمت ساختمان جلب خواهد کرد. درست است که هم‌اکنون ساختمان‌های هوشمند زیادی ساخته نشده‌اند، اما در آینده‌ای نزدیک شاهد رشد و تراکم این ساختمان‌ها در سطح کشور خواهیم بود.
