برق صنعتی به معنی برقی است که در صنعت و یا یک علم و تخصص از آن استفاده می‌شود. اما با این حال این تعریف ممکن است همیشه درست نباشد، زیرا گاهی اوقات ما شاهد برق ساختمان و اتوماسیونی هستیم که در آن از تجهیزات برق صنعتی استفاده می‌شود. پس اگر بخواهیم یک نگاه کلی و جامع‌تر به موضوع بیندازیم باید به این صورت تعریف کنیم که برق صنعتی به طور خلاصه یعنی کنترل برق سه فازی که وارد یک کارگاه و کارخانه می‌شود و در نتیجه باعث روشن و خاموش کردن تجهیزات و تأمین توان موردنیاز آن‌ها می‌شود. برق صنعتی شامل تجهیزات بسیار گوناگونی است که هر کدام از آن‌ها تعریف مخصوص خود را دارند. اگر دوست دارید با این تجهیزات آشنا شوید، با ما همراه باشید زیرا در ادامه می‌خواهیم به معرفی تجهیزات و لوازم برق صنعتی بپردازیم.

برق صنعتی شامل چه مواردی می‌شود؟

به ‌طور کلی، هرگاه صحبت از برق صنعتی به میان باشد، منظور موارد و خدمات گوناگونی است. برق صنعتی شامل موارد زیر می‌شود:

·         کلید الکتریکی از نوع سه فاز را به کمک یک کلید صفر و یک گردان روشن و خاموش کنیم.

·         خاموش و روشن کردن موتور تک فاز با استفاده از کلید گردان.

·         راه‌اندازی کردن پمپ آب کشاورزی یا یک پمپ شناور سه فاز با استفاده از کمک کلیدی به اسم ستاره مثلث.

·         روشن و خاموش کردن کمپرسور با استفاده از یک کنتاکتور.

·         کنترل کردن یک موتور با استفاده از یک رله هوشمند.

·         هنگامی که برق سه فاز ورودی یک کارگاه را به کمک چند کلید اتوماتیک بین تجهیزات مختلف کارگاه تقسیم کنیم.

·         هنگامی که توان راکتیو یک کارگاه را با استفاده از چند عدد خازن کنترل و کاهش ‌دهیم.

·         هنگامی ‌که مقدار جریان هرکدام از فازهای یک کارگاه و یا یک ساختمان تجاری و مسکونی را به وسیله آمپرمتر دیجیتالی که بر روی درب تابلو برق قرار دارد نمایش دهیم.

·         هنگامی که می‌خواهیم روشنایی کارگاه را با استفاده از یک کنتاکتور و دو شستی استارت و استاپ خاموش و روشن کنیم.

·         هنگامی‌ که یک موتور سه فاز مربوط به راه‌اندازی نوار نقاله را با استفاده از یک دستگاه به نام سافت استارت به صورت خیلی آرام و نرم راه‌اندازی می‌کنیم تا در هنگام راه‌اندازی لرزش خیلی کمی بر روی نوار نقاله داشته باشیم.

·         هنگامی که می‌خواهیم دور یک موتور سه فاز را با استفاده از دستگاهی با نام درایو الکتریکی کنترل کنیم.

انواع کاربردهای برق صنعتی

مهم‌ترین سوالی که پیش می‌آید این است که کاربردهای برق صنعتی چیست؟ در واقع می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین کاربردهای برق صنعتی استفاده از آن‌ها در مکان‌های مختلفی مانند کارخانه‌های بزرگ، ساختمان‌های تجاری، مسکونی و... است. به طور مثال برخی از کارخانه‌هایی که بسیار گسترده و بزرگ هستند و به ولتاژ زیادی برای وسایل و تجهیزات خود نیاز دارند از برق صنعتی استفاده می‌کنند. مصرف و کنترل این برق باید به صورتی باشد که برای متعادل کردن هزینه‌های خود مجبور به استفاده از مقدار تعیین شده از برق نداشته باشند. روش‌های مختلفی وجود دارد که از آن برای مراکز درمانی و ساختمان‌های مختلف استفاده می‌شود و با یک تغییر اندک می‌توان به راحتی مصرف برق را کنترل کرد. به طور مثال مباحث گوناگونی مانند توان ژنراتورها و ترانسفورماتورها، توانایی استفاده از تجهیزات، منبع تغذیه، برق سه فاز و تک فاز و... می‌تواند به افراد کمک کند تا به صورت کاملاً بهینه بهترین استفاده خود را از برق صنعتی داشته باشند.

تجهیزات برق صنعتی

همان‌طور که در ابتدا گفته شد، تجهیزات برق صنعتی بسیار تخصصی و گسترده هستند. در ادامه می‌خواهیم به معرفی تجهیزات و لوازم برق صنعتی بپردازیم.

کنتاکتور

کنتاکتورها دستگاهی هستند که از آن‌ها برای قطع و وصل کردن منبع تغذیه تک فاز و سه فاز استفاده می‌شود. این وسیله ۳ صفحه قدرت و یک صفحه فرمان باز و یک صفحه فرمان بسته دارد. با تشکیل جریان مغناطیسی، ولتاژ سیم‌پیچ، پرهای کنتاکتور را به وسیله هسته به سمت پایین می‌کشد. در نتیجه تیغه‌های باز، بسته می‌شوند و تیغه‌های بسته باز می‌شوند. این وسیله آمپرهای مختلفی در تیغه‌های قدرت دارد و سیم‌پیچ هم ولتاژهای گوناگونی دارد.

بی متال

یکی دیگر از تجهیزات برق صنعتی بی متال نام دارد. بی متال یک ابزار برای حفاظت از موتور الکتریکی در برابر اضافه ‌بار است. اضافه ‌بار به دلیل افزایش جریان به وجود می‌آید. یعنی گاهی اوقات در موتورهای الکتریکی اتفاق می‌افتد که جریان وارد شده از جریان تعیین شده بیشتر است. در نتیجه این اتفاق، تیغه‌های بی متال که از جنس آلیاژ هستند گرم می‌شوند و پس از مدتی دچار تغییر شکل می‌شوند. با به وجود آمدن تغییر شکل در تیغه‌ها، بی متال به تیغه‌های خود فرمان می‌دهد تا دستور را قطع کنند. در نتیجه مدار به طور خودبه‌خود خاموش می‌شود. از این وسیله برای حفاظت از موتورهای الکتریکی استفاده می‌شود. به این دلیل که موتورهای برقی هنگام راه‌اندازی می‌توانند تا دو برابر جریان نامی تولید کنند و پس ‌از اینکه به سرعت نامی می‌رسند، به حالت عادی خود بازمی‌گردند. در نتیجه بی متال به دلیل سیستم عملکرد پایین خود یکی از ابزارهای بسیار مناسب برای حفاظت از این موتورها است.

کلید حرارتی

کلیدهای حرارتی یکی دیگر از ابزارهای مهم در برق صنعتی محسوب می‌شوند. ابن کلبدها ابزاری برای قطع و وصل کردن و همچنین محافظت کردن از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه‌بار هستند. در نتیجه می‌توان گفت شباهت زیادی به بی متال‌ها دارند. این کلیدها دارای تیغه‌های حرارتی هستند که هنگام اضافه‌ بار گرم شده و دستور قطع مدار را صادر می‌کنند. تنها تفاوتی که این کلیدها با بی متال دارند این است که تیغه‌های آن‌ها مدار قدرت را قطع می‌کند. به طور معمول در تابلوهای برقی که محدودیت جا دارند از این کلیدها به‌ جای کلیدهای مینیاتوری استفاده می‌شود.

کلید مینیاتوری

کلید مینیاتوری یکی از ابزارهای بسیار پرکاربرد در برق صنعتی است که از آن برای قطع و وصل و محافظت در اتصال کوتاه و همچنین محدود کردن مقدار مصرف برق به مقدار مصرف موردنیاز استفاده می‌شود. این کلیدها در انواع کلید مینیاتوری تک پل، دو پل، سه پل و چهار پل در بازار موجود هستند. این کلیدها دارای یک رله جریان برای قطع اتصال کوتاه هستند. کلیدهای مینیاتوری در دو نوع تند کار و کند کار وجود دارند که هر مصرف‌کننده بسته به نیاز خود می‌تواند آن‌ها را انتخاب کند.

کلید اتوماتیک

کلید اتوماتیک مانند مدل‌های مختلف کلید که به شما معرفی شد، برای قطع و وصل و محافظت در اتصال کوتاه و همچنین جلوگیری از اضافه‌ بار در برق صنعتی به کار گرفته می‌شود. کلید اتوماتیک مانند کلید مینیاتوری یک رله جریان برای قطع اتصال کوتاه دارد و از کلید حرارتی برای قطع کردن بار اضافه استفاده می‌کند. با این حال این کلیدها دارای آمپر و ابعاد بیشتری هستند. به این صورت که اکثر کلیدهای اتوماتیک قابلیت تنظیم میزان آمپر را دارند. از این کلیدها بیشتر در تابلوهای اصلی توزیع و کارخانه‌های بزرگ استفاده می‌شود.

کلید گردان

کلید گردان بکی از ابزارهایی است که برای قطع و وصل کردن برق به صورت دستی به کار می‌رود. در واقع می‌توان گفت این وسیله یکی از قدیمی‌ترین قطعات موجود در تجهیزات برق صنعتی محسوب می‌شود. کلید گردان پلاتین‌هایی دارد که دارای توانایی قطع زیر بار هستند. کلید گردان‌ها تنوع زیادی در تعداد تیغه، تعداد فرمان و میزان توان آمپراژی دارند. از این کلیدها برای قطع برق اصلی، فرمان دادن به کنتاکتور، جابجایی فاز و موارد مختلف دیگر استفاده می‌شود.

چراغ سیگنال

یکی دیگر از تجهیزات برق صنعتی که باید به آن اشاره کنیم، چراغ سیگنال است. چراغ سیگنال وسیله‌ای برای نشان دادن وصل بودن برق است که تنوع زیادی در ولتاژ و رنگ دارد. در مدل‌های قدیمی‌تر چراغ سیگنال از لامپ فیلمانی استفاده می‌شد. اما امروزه برای مصرف برق کمتر و طول عمر بیشتر و از همه مهم‌تر تولید نور به رنگ دلخواه، از لامپ‌های ال ای دی استفاده می‌کنند. زیرا این لامپ‌ها در شوک مکانیکی و شوک برقی نسبت به لامپ‌های فیلمانی مقاومت بسیار بیشتری دارند.

ریل مینیاتوری

ریل مینیاتوری یکی از ابزارهایی است که برای نصب تجهیزات برقی بر روی سطح سینی تابلو برق به کار می‌رود. بر روی ریل مینیاتوری می‌توان کلید مینیاتوری، کنتاکتور، ترمینال و رله‌های تابلویی مختلف را نصب کرد. این وسیله را بیشتر از جنس ورق آهن آبکاری شده و یا آلومینیوم مقاوم می‌سازند.

رله شیشه‌ای

رله شیشه‌ای یکی از ابزارهایی است که با استفاده از آن می‌توان با شاسی یا سوئیچ از هر دستگاه دیگری به آن فرمان قطع و وصل را صادر کرد. به وسیله تیغه‌های این رله می‌توان حتی دستگاه دیگر را کنترل کرد. رله شیشه‌ای تنوع بالایی در تعداد تیغ، ولتاژ، شکل ظاهری و آمپراژ تیغ دارد. در واقع می‌توان گفت این وسیله یکی از همراهان همیشگی کنتاکتورها در تابلوهای برق برای فرمان دادن محسوب می‌شوند.

شاسی

از شاسی‌ها برای فرمان دادن، راه‌اندازی و خاتمه دادن به یک و یا چند سیستم و مدار برقی استفاده می‌شود. به این معنی که می‌توان از این وسیله به کنتاکتورها و رله‌های داخل تابلو برق، فرمان قطع یا وصل را صادر کرد. شاسی‌ها انواع مختلفی دارند که بر اساس رنگ، شکل ظاهری، قطر و نوع فرمان دادن طبقه‌بندی می‌شوند.

سخن پایانی

برق صنعتی یکی از رشته‌های بسیار مهمی است که طرفداران زیادی دارد. افراد علاقه‌مند به این رشته معمولا تمایل دارند تا با انواع تجهیزات مهم برق صنعتی آشنا شوند. به همین جهت در این مقاله به معرفی تجهیزات و لوازم برق صنعتی پرداختیم تا با کاربرد هر کدام از آن‌ها بیشتر آشنا شوید. اما اگر قصد استفاده و خرید محصولات و تجهیزات مختلف برق صنعتی را دارید و به دنبال یک فروشگاه که در زمینه وسایل هوشمند فعالیت می‌کند هستید، می‌توانید به فروشگاه اسمارت شو مراجعه کنید. با مراجعه به این فروشگاه می‌توانید انواع کلیدهای حرارتی مینیاتوری و دیگر تجهیزات برق صنعتی را با کیفیت بسیار خوبی خریداری کنید.